در عصر امروزی شیرآلات زیاد و مختلفی در صنعت مورد استفاده قرار میگیرند. این شیرها معمولا جریان سیالات را کنترل میکنند. در این بین، شیرهای برقی نیز کارایی بسیار زیادی دارند. اما اگر نمیدانید شیر برقی چیست و چه کاربردی دارد، با ما در گروه پرشین ابزار همراه باشید تا این موارد را بررسی کنیم.
شیربرقی چیست؟
در صورتی که با مباحث مربوط به الکترومغناطیس مقداری آشنا باشید، به احتمال زیاد میدانید که اگر یک سیم پیچ ایجاد کنید و آن را به برق متصل نمایید، نوعی آهنربای الکتریکی ساخته شده است. همین موضوع بسیار ساده و البته فیزیکی کافی بود تا شیرهای برقی ساخته شوند. مهمترین قطعهای که در این شیرها است، سلونوئید نام دارد. این قطعه در مرکز شیر میباشد و از قسمت داخلی آن، سوزنی شیر رد شده است. اطراف این قطعه، سیمپیچ شیر قرار میگیرد که با اتصال جریان برق به آن، مانند مغزی آهنربای الکتریکی عمل میکند. این موضوع سبب میشود تا حرکت به صورت خطی باشد و در نهایت باعث به حرکت درآمدن شیر خواهد شد.
شیر برقی نسبت به شیرهای قدیمی و مکانیکی، مزایای زیادی دارد. اما اگر مهمترین مزیت این شیرها را نام ببریم، میتوانیم به امکان کنترل از راه دور آن، اشاره کنیم. به کمک این شیرها، میتوانید با جریال الکتریکی ارتباط برقرا کرده و به نوعی جریان سیال را کنترل و مدیریت کنید.
قطعات داخلی شیر برقی
خوشبختانه شیرهای برقی، از نظر نوع ساختار بسیار ساده هستند. اجزا و قطعات شیرهای برقی عبارتند از:
- بدنه شیر: اغلب اوقات بدنه این شیرها، از جنس فولاد ضد زنگ است.
- سیم پیچ: تولید کنندگان این قطعه، معمولا برای تولید آن، از سیمهای مسی با روکش لاکی استفاده میکنند. روکشی که با جنس لاک برای سیمپیچ در نظر گرفته میشود، مانند یک عایق است تا از سیم در مقابل ضربه، رطوبت، سیالات و … محافظت کند.
- قاب اصلی سیمپیچ: مهمترین بخش سلونوئید، همین قاب است که البته اکثر افراد، این قطعه را با نام سلونوئید میشناسند. جنس این قاب از ورقههای فولادی است، تا بتواند در زمان اتصال جریان، مانند یک آهنربا عمل کند.
- سوزنی و فنر: یک میله سوزنی و یک فنر در مرکز سلونوئید قرار میگیرند که وظیفه قطع و وصل کردن جریان را بر عهده دارند.
- محل ورود و خروج سیال
- محل اتصال سیمها
انواع شیرهای برقی
شیرهای برقی به گروههای مختلفی تقسیم میشوند. اما اگر بخواهیم این شیرها را دستهبندی کنیم، باید طبق نوع پاسخدهی، ظرفیت و چند سو بودن جریان، این کار را انجام دهیم. در دسته سلونوئید ولوها، میزان ظرفیت در کنار حداکثر و حداقل فشار کاری، بررسی میشود. دقت داشته باشید که منظور از حداکثر فشار کاری، در واقع همان MWP یا میزان تحمل شیر در مقابل فشار سیال، میباشد. تمامی این موضوعات روی کارتون یا جعبه شیرهای برقی، ذکر شده است. در ادامه به بررسی انواع شیر برقی میپردازیم:
شیر برقی حرکت مستقیم
میزان حساسیتی که برای این شیرها در نظر گرفته شده است، یا صفر است یا صد. به بیانی دیگر، شیر برقیهای حرکت مستقیم یا میتوانند بسته باشند یا باز باشند، و حالت دیگری برای آنها در نظر گرفته نشده است.
شیر برقی ولو سروو (Servo Valve)
شیر برقیهای Servo Valve به صورت کامل تحت کنترل سیستم هستند. بنابراین، مسیر جریان سیال، شدت جریان برق و … به راحتی توسط این شیرها، قابل کنترل است. دسته ولو سروو، شامل دو گروه میشوند که عبارتند از:
· شیرهای برقی NC
شیر برقیهای Servo با توجه به نوع پاسخدهی و فیدبکی که میگیرند، توانایی کنترل جریان سیالات را دارند. شیرهای برقی NC زمانی کاربرد دارند که جریان برق قطع شده باشد و در نتیجه، شیر نتواند سیالات را عبور دهد. در چنین شرایطی، این گروه از شیرها میتوانند جریان برق عبوری را بیشتر کنند تا در نتیجه، شدت عبور سیالات هم افزایش پیدا کند.
· شیرهای الکتریکی NO
در واقع شیر برقیها NO دقیقا عملکردی مخالف با شیرهای NC دارند. بنابراین، زمانی که جریان برق قطع شده، اما همچنان سیالات با شدت زیادی در حال عبور از شیر هستند، شیرهای برقی NO میتوانند شیر را کم کم ببندند.
شیر برقی دو راه
این دسته از شیرها، توانایی این را دارند تا از دو طرف خود، جریان سیالات را متوقف یا باز نمایند. تا زمانی که جریانی وارد شیر نشده که باعث بسته شدن شیر شود، سیالات همچنان عبور میکنند. اما معمولا این دسته از شیرها، برای بسته بودن مورد استفاده قرار میگیرند. یعنی تا زمانی که یک جریان برای باز نشدن شیر وارد نشود، شیر همچنان بسته خواهد ماند.
شیر برقی سه راه
شیر برقی در داخل خود، سه عدد پورت دارد که هرکدام از آنها به یک دستگاه متصل میشود. معمولا شیرهای برقی سه راه، زمانی مورد استفاده قرار میگیرند که برای عمل کردن شیر، جریان برق متناوب و کامل مورد نیاز باشد. برای مثال این مدل شیرهای برقی را به دستگاههایی مانند ماشین لباسشویی یا قهوه ساز، متصل میکنند.
شیر برقی چهار راه
شیر برقی چهار راه، قابلیت این را دارد که در چند حالت، سیالات را عبور دهد. حالتهای نرمال باز، نرمال بسته و ترکیبی، در این شیر برقی وجود دارد. لازم است بدانید که شیرهای برقی چهار راه، به همراه اکچیوتر مورد استفاده قرار میگیرد.
شیر برقی کولر گازی چیست؟
حتما تا اینجای مطلب متوجه شدهاید که انواع مختلفی از شیرهای برقی وجود دارد و این محصول، بسیار متنوع است. یکی دیگر از انواع شیرهای برقی، شیرهای مربوط به کولر گازی است. دلیل استفاده از شیرهای برقی در اسپلیت و کولر گازی این است که برخی از این محصولات، هم حالت سرمایشی دارند و هم حالت گرمایشی. بنابراین باید برای تغییر حالت از گرمایشی به سرمایشی و حالت بالعکس، از یک شیر برقی استفاده شود. البته دقت داشته باشید، اسپلیتهایی که فقط حالت سرمایشی دارند، شیر برقی ندارند.
به محض اینکه دستگاه با کنترل، در حالت گرمایش تنظیم میشود، برد اسپلیت، به بوبین موجود در شیر برقی این دستور را میدهد که مسیر رفت و برگشت سیالات باید تغییر کند. بنابراین، کولر گازی از حالت سرمایشی خارج شده و در حالت گرمایشی، کار خود را ادامه خواهد داد.
شیر برقی در عصر امروزی نقش بسیار مهمی را در صنعت دارند. بدون شک اگر این وسیله ساده اختراع نمیشد، بسیاری از صنایع با مشکلات بزرگی مواجه بودند. ما در گروه پرشین ابزار سعی کردیم انواع شیر برقی را در کنار تعریف و اجزای داخلی آن را بررسی کنیم. امید است اطلاعات و مطالب ذکر شده در این نوشته، برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد.