ابزار دقیق چیست؟ | معرفی تجهیزات ابزار دقیق

ابزار دقیق به تجهیزاتی گفته می شود که می توان به کمک آن ها تغییرات و کمیت های فیزیکی، شیمایی، محیطی و همچنین فرایندهای صنعتی را به صورت کامل و دقیق اندازه گیری کرد تا کمترین میزان خطا را داشته باشند. استفاده مناسب از تجهیزات ابزار دقیق  این امکان را ایجاد می کند تا در طول فرایندهای صنعتی به بهترین شکل ممکن عمل کنند. این روزها تجهیزات ابزار دقیق به یکی از مهم ترین و اصلی ترین تجهیزات الکتریکی و صنعتی تبدیل شده است و می تواند در طول انجام یک فرایند اطلاعات لازمه را کسب کند و خروجی لازم را به کاربر بدهد.

این ابزارها کمیت های مختلفی را اندازه گیری می کنند؛ مانند اندازه گیری فشار درون مخزن، جریان سیالات درون مخزن اسیدی، بهداشتی و شیمیایی، سرعت و رطوبت. در واقع ابزار دقیق مجموعه ای از تجهیزات و فناوری است که کمک می کند، زیرساخت یک واحد کنترل تکمیل شود. در ادامه این مقاله به بررسی قسمت تشکیل دهنده ابزار دقیق، انواع تجهیزات و سیگنال های ورودی و خروجی آن می پردازیم.

نحوه کار ابزار دقیق

یک سیستم ابزار دقیق در حالت کلی شامل بخش های مختلفی است که کمیت موردنظر را دریافت کرده و طی انجام مراحلی خروجی موردنظر را به ثبت کننده های دیجیتالی منتقل می کند. معمولاً ابزارهای دقیق کمیت هایی مانند نیرو، دما و سرعت را به کمک مبدل به یکی از مدل های مقاومت الکتریکی، جریان یا ولتاژ الکتریکی تبدیل می کند. باتوجه به مقیاس استاندارد سیستم، ولتاژ خروجی از مدار بهینه می شود تا به مقدار استاندارد برسد و کنترل های لازم جهت ایجاد خروجی انجام می شود.

تجهیزات ابزار دقیق

به طورکلی اجزای ابزار دقیق 3 قسمت دارد که در کنار یکدیگر، وظیفه انجام کنترل فرایند را در یک مجموعه عملیاتی به عهده دارند. این سه قسمت شامل موارد زیر می شود:

  1. اندازه گیرها
  2. کنترل کننده ها
  3. محرک ها

اندازه گیرها

همان طور که از اسم آن پیداست مقدار واقعی و حقیقی عنصر موردنظر را اندازه گیری می کند و در صنایع مختلف به کار می رود. مهم ترین اندازه گیرها و تجهیزات که برای آن به کار می رود شامل موارد زیر می شود:

تجهیزات اندازه گیر فلو یا جریان سیالات

یکی از مهم ترین متغیرهای اندازه گیری در صنعت، میزان جریان سیال در واحد زمان است. در این روش اندازه گیری، جریان سنج برای محاسبه به بیشترین جریان بر یک انقباض شناخته شده رجوع می کند. اندازه گیری سیالات یکی از پیچیده ترین اندازه گیری ها در صنعت است. جریان ممکن است جریان حجم یا جرم باشد. در اندازه گیری میزان جریان عبوری از تجهیزاتی مانند فلومتر استفاده می کنند. این تجهیزات میزان جریان عبوری از سطح مقطع مشخص را در زمان مشخص اندازه گیری می کند. میزان آن بر اساس حجم، لیتر و جرم قابل اندازه گیری است. خود فلومتر نیز گونه های مختلفی دارد.

تجهیزات اندازه گیر سطح یا ارتفاع مایعات

کنترل و اندازه گیری ارتفاع مانع از سرریز شدن سیالات در مخزن ها و باعث جلوگیری از خسارت می شود. برای اندازه گیری ارتفاع مواد درون یک مخزن، باتوجه به شرایط و محیط از تجهیزات متفاوتی استفاده می شود. همچنین باتوجه به سطح سنج عملکرد، تکنولوژی و کاربرد آن متفاوت است. به همین دلیل قبل از انتخاب نوع سطح سنج باید از ویژگی و هدفی که دارید مطمئن شوید. تجهیزات اندازه گیری سطح معمولاً شامل انواع لول سوئیچ برای تشخیص نقطه اولیه سطح و انواع لول ترانسمیتر برای تشخیص پیوسته هستند.

تجهیزات اندازه گیر فشار

فشار یکی از مهم ترین کمیت ها در صنعت است، تجهیزات ابزار دقیق مختلفی برای اندازه گیری فشار مایعات و گازها در یک مخزن مورداستفاده قرار می گیرند. از مهم ترین آنها می توان به ترانسمیتر فشار اشاره داشت که هرکدام از آنها مکانیسم مخصوص به خود را دارند ودر جاهای مختلفی استفاده می شود.

تجهیزات اندازه گیر دما

دما یکی از مهم ترین متغیرهایی است که در صنعت اندازه گیری می شود. این متغیر باید به صورت دائمی اندازه گیری شود و در صورت تغییر نسبت به استاندارد اصلاحات لازم انجام شود. بسته به مواردی مختلف مانند شرایط محیط و دمای موردنظر از تجهیزات مختلفی استفاده می شود. به عنوان مثال ترموکوپل از پرکاربردترین سنسورهای اندازه گیری دما است و می تواند دمای -200 الی 1800 را اندازه گیری کند. ترانسمیتر دما وظیفه تبدیل سیگنال الکتریکی خروجی از ترموکوپل به سیگنال استاندارد را به عهده دارد. از مهم ترین برندهای مطرح در تولید ترانسمیتر دما برند Pr Electronic را از فروشگاه پرشین ابزار خرید کنید. از دیگر تجهیزات اندازه گیری دما می توان به ترمومتر اشاره داشت.

کنترل کننده ها

بخش دوم تجهیزات ابزار دقیق، کنترل کننده ها هستند. درگذشته کنترل فرایند به صورت دستی انجام می شد؛ اما با رشد تکنولوژی ابزارها این کار را انجام می دهند. با پیشرفت تکنولوژی و ساخت وسیله های بادی، سیستم کنترل وارد فاز جدیدی شد و بعد از اختراع ترانزیستور، از کارت های الکترونیکی برای کنترل استفاده می شود.

با به وجودآمدن این قطعه، دخالت انسانی روزبه روز کمتر شده است و با پیشرفت علم، کامپیوترهای plc کنترل واحدها را به آسانی انجام داد. امروزه کنترل کننده های توزیع پذیر و کنترل کننده های دوفازی وظیفه کنترل واحد صنعتی را بر عهده دارند. تجهیزات تشکیل دهنده سیستم های کنترلی شامل موارد زیر می شود:

  • سنسور (Sensor)
  • ترانسمیتر (Transmitter)
  • رکوردر (Recorder)
  • ترانسدیوسر (Transducer)
  • عنصر نهایی (Final Element)
  • کنترلر (Controller)

محرک ها:

محرک ها همان خروجی ابزار هستند که سیگنال خروجی از قسمت کنترل کننده را دریافت می کنند و متناسب با این سیگنال فرایندهایی انجام می دهند. محرک ها تنوع زیادی دارند که از مهم ترین آن ها می توان به شیرهای کنترل و الکتروموتورها اشاره داشت. این محرک ها با عملکرد خود باعث کنترل پارامترهای اندازه گیری می شوند.

جمع بندی

ابزارهای دقیق از جهت اینکه به صورت خیلی کامل و دقیق فعالیت ها را تحت نظر می گیرند و اطلاعات لازم را برای تحلیل به ما می دهند، اهمیت دارند. به همین دلیل مهم است که با انواع تجهیزات ابزار دقیق و زیرمجموعه آن آشنا باشید و بدانید دقیقاً برای هدف شما کدام مورد بهترین انتخاب است و بیشترین کارایی را دارد. برای آشنایی بیشتر با انواع تجهیزات ابزار دقیق می توانید مقالات بلاگ پرشین ابزار دقیق را مطالعه بفرمایید.

نظرات کاربران


اگر تصویر خوانا نیست اینجا کلیک کنید
همزمان با تأیید انتشار نظر من، به من اطلاع داده شود.
* نظر هایی كه حاوی توهین است، منتشر نمی شود.
* لطفا از نوشتن نظر های خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.